و خارجی منفی عمده ای برای دولت هند در بر داشته باشد و از این رو اختلافات مذهبی به حد خاصی می رسد که با عکس العمل دولت هند روبرو می شود.
در عین حال فشار اکثریتی هندو بر اقلیت های مختلف و به ویژه مسلمانان عامل فشاری بود که دولت هند برای کنترل اقلیت ها چندان بدان بی میل نبود و از این رو اجازه می داد سایه روانی این فشار همواره بر سر اقلیت ها سنگینی کند و گاهی نیز تا حد خاصی به صورت یک فشار عملی و کشتار فرقه ای برسد. این سیاست چند گانه در قبال ناسیونالیزم مذاهب، مذهب هندو، اکثریت و اقلیت ها که گاه صاحب نظران را نیز در تشخیص سیاست مثبت یا منفی دولت هند نسبت به اکثریت هندو یا اقلیت هایی مانند مسلمانان به اشتباه می انداخت، اساس مشی خانم گاندی در سیاست داخلیش بود.
توانایی دولت خانم گاندی در مهار اقلیت ها و مسائلی که بالقوه می توانستند برای دولت هند خطرساز باشند را نیز [باید] بر این ها اضافه نمود به طوری که عملاً اقلیت های مختلف توانایی ابراز مخالفت شدید نداشته و به یک جمعیت خاموش تبدیل شده بودند. عملکرد دولت خانم گاندی در سال های اخیر در مناقشات فرقه ای ایالت های مختلف، در نحوه برخورد با جمعیت عظیم مسلمانان و در مسئله کشمیر از این جمله بوده است. روی هم رفته مسئله در هند این بوده است که تمایل اکثریت هندو به سرکوب اقلیت های مختلف تا حدودی کنترل شود ضمن آنکه در این کنترل و نحوه برخورد با مسائل، آراء و نظرات این اکثریت نیز محفوظ بماند و از طرف دیگر اقلیت ها چه به طور مستقیم توسط خود دولت هند و چه به طور غیر مستقیم توسط هندوها سرکوب گردند و تحت فشار قرار گیرند و در عین حال نفرت اقلیت ها به آن حد نرسد که طغیان های وسیع و عمده فرقه ای را به همراه داشته باشد و حتی به گونه ای وانمود شود که دولت هند طرفدار منافع اقلیت های مختلف نیز هست.
نکته آخری که باید به این مطلب اضافه کرد تصور اقلیت ها از استحکام و توانایی دولت و اوضاع در خاموش شدن و عدم رشد تمایلات اعتراض آمیز آن ها موثر بوده است. اجمالاً می توان گفت که دولت خانم گاندی در مدت زمامداری وی در این فرآیند پیچیده و چندگانه تا حدود زیادی موفق بود.
3- بعد از مرگ خانم گاندی با توجه به اینکه در قضیه ترور وی مسائلی وجود داشت که خود می توانست منشأ درگیری های عظیم فرقه ای شود. مسئله در روزهای اول به عنوان نخستین تجربه دولت راجیو گاندی در برخورد با این مسائل از اهمیت خاصی برخوردار بود. اینست که با آنکه سیک ها در ترور خانم گاندی دست