سیاسی آن است. در این اسناد وزارت خارجه امریکا می گوید که برای مقابله با گسترده شدن نفوذ شوروی در جنبش عدم تعهد از طریق کوبا تماس هایی با یوگسلاوی و هند برقرار کرده است و این دو کشور در قبال این مسئله و در جهت تعدیل لحن قطعنامه هایی که کوبا بر علیه سیاست های امریکا تنظیم کرده است تمایل مثبت نشان داده اند.
و نکته قابل توجه اینکه در آن زمان حزب جاناتا متصدی دولت هند بوده است. روی هم رفته در زمینه های مختلف این دو قطب سیاست های گوناگونی داشته اند، به ویژه در زمینه سیاست خارجی که با توجه به نقش و اهمیت استراتژیک هند در آسیا و جهان، قطب مخالف حزب کنگره را از مطلوبیت فراوانی برای غرب برخوردار می کند. بالعکس دولت هند در زمان حاکمیت حزب کنگره و خانم گاندی نه تنها گرایش و همکاری با غرب را تعقیب نمی کرد بلکه اصطکاک هایی نیز با سیاست و مقاصد غرب در منطقه و جهان داشته است. در این زمینه در تحلیل تغییرات احتمالی در سیاست خارجی هند بیشتر خواهیم گفت.
5- با توجه به مقدماتی که ذکر کردیم اساسی ترین عاملی که ممکن است تحولاتی را در حاکمیت باعث شود خلأ وجود خانم گاندی است.
سوال این است که با توجه به نقش خانم گاندی در زمینه های مختلف مسائل هند، حاکمیت این کشور و حزب کنگره چه شخصیت یا شخصیت هایی می تواند جبران کننده خلأ وجود خانم گاندی شوند.
در این مورد نکاتی از این قرار قابل ذکر است:
الف- در حزب کنگره چهره شاخصی به عنوان فرد دوم قبلاً مطرح نبوده است. راجیو گاندی که عمر فعالیت سیاسی وی تنها چند سال است ویژگی خاصی جز انتساب به خانم گاندی و به عبارتی خانواده نهرو که از اعتبار زیادی نزد ملت هند برخوردار است نداشته است. در حقیقت رشد سیاسی راجیو گاندی در حزب کنگره و رسیدنش به دبیرکلی این حزب عمدتاً به دست خانم گاندی تحقق یافت و نه آنکه توانایی ها یا سابقه وی چنین رشد سریعی را باعث شده باشد.
به جز «راجیو گاندی» که اینک به عنوان نخست وزیر رهبر حزب کنگره برگزیده شده قبلاً گهگاه از چهره های نه چندان شاخص