صفحه 22 از 23
نتیجه:
آنچه گفتیم مسائل و احتمالاتی بود که پیشاروی هند است. سعی کردیم حتی الامکان احتمالات مختلف اعم از ضعیف و قوی را طرح کنیم تا زمینه ای برای داوری های آینده باشد. در بسیاری از آنچه که گفتیم برای قضاوت دقیق تر و روشن شدن مسائل باید منتظر آینده بود. با این حال در مورد احتمالات مختلف نبایستی بیش از حد اغراق کرد چه یکسری عوامل و زمینه ها در گذشته هند، بافت سیاسی این کشور، هویت سیاسی احزاب، نهادهای سیاسی، سیاست خارجی و مردم این کشور وجود دارد که عناصری شکل یافته و تا حدودی تغییر نیافتنی هستند. هر تغییر احتمالی در چهارچوب این عوامل ثابت و البته بطئی و تدریجی خواهد بود.