الان روشن شد. تقصیر از من بود. طلب از من بود. ذلِکَ لِیَعلَمَ اَنی لَم اَخُذهُ بِالغَیبِ. این اصرار و اعتراف من برای این است که او گرچه غایب است بفهمد من در حال غیبتم. دیگر خیانت به او نکردم. وَ ما اَبرَءُ نَفسی اِنَّ النَّفسَ لاَمّارَةٌ بِالسّوءِ. خدا اگر از یک زنی هم مطلبی را نقل کند معنایش امضاء آن مطلب است. در تفاسیر بعضی از رفقا می گفتند خدا نقل قول میکند معلوم نیست که صحیح باشد. نه. خدا اگر مطلبی را نقل کند اگر باطل باشد باید بطلانش را روشن کند. نگفت صحیح است. این جمله از این جمله درستی است. ذات نفس این طور است که امارة بالسوء است. نفسهای ما هم همین طور است.
استدلال نمیخواهد. از نفس تو. آیا دقت در نفس میکنی. آیا مطالعه قلب میکنی. آیا شبانهروز از حالاتت چیزی استفاده نمیکنی. متصل از انسان میخواهد. استراحت میخواهد پول میخواهد، همه چیز میخواهد، امارة بالسوء. از هرجا هم باشی میخواهد. وَلا تَمُدَّنَّ عَینَیکَ اِلی ما مَتَّعَنا بِه اَزواجاً مِنهُمُ زَهرَةَ الحَیاةِ الدُّنیا لِنَفتِنُهَم2. پیامبر چشمت را بر اموال دنیا که زینتی است امروزی و فردا ندوز. این مرتبه مرتبه اماره است. وقتی که این نفس را در یک مسیر صحیحی واقع کردی. گفتید من میخواهم تربیت کنم، میخواهم انسانت کنم. بدتر از حیوان میشوی اگر خودرو باشی، خدا تو میدانی انسانهای امروز دنیا همه بی تربیت و همه نفسها نفس اماره حیوانی، شیطانی، بهیمی، سبعی. تمام دنیا همه از مسیر آن راهی که انبیاء تو برای مردم بیان کردند به کنار رفتهاند. خدا توفیقی، خدا آن کس را که برای اصلاح جوامع ذخیره کردی بفرست که این جوامع فاسد را اصلاح کند.