حزب جمهوری اسلامی در مقابل ملت به پا خاسته ای که نظام کهنه و فرسوده گذشته را در هم فرو ریخت و خواستار ایجاد یک نظام جدید در اسلام براساس اسلام پویا بودند ایفای دو نوع وظیفه عمده را رسالت تاریخی خود دانست، اول وظیفه‌ای که در رابطه با ضرورت‌های روزانه انقلاب به عهده‌اش گذاشته شده بود دوم، وظیفه‌ای که در رابطه با تکامل حزب و ایجاد همان سازمان قوی نیرومند متکی به حمایت توده‌های مردم پذیرفته بود.
سنگینی بار کارهایی اجرایی و مسئولیت‌هایی که انقلاب برعهده حزب گذارد و درگیری بیش از حد اعضا و گردانندگان حزب در امور روزمره انقلاب و لزوم برآورده کردن نیازهای فوری جامعه انقلابی که بر اصل احساس تعهد و مسئولیت پذیرفته بودند سبب شد که بخش‌های بخش عمده نیروی حزب در قسمت اول متمرکز گردد و نتیجه طبیعی آن نارسایی‌هایی در بخش دوم شد که در این تحلیل به آن خواهیم پرداخت.
در رابطه با وظیفه اول در نخستین سال پیروزی انقلاب نقش های زیر بر عهده این حزب قرار گرفته است.
1- نقش های سیاسی
الف- مسئولیت‌های سیاسی: در رابطه با مسئولیت‌های سیاسی 6 نفر از اعضای شورای مرکزی حزب قبل از تشکیل حزب از طرف امام به عضویت شورای انقلاب منصوب شده