و در سخنرانی‌ها و مقالات گوناگون بیان شده است. و می‌‌توان از مجموعه آن‌ها چنین نتیجه گرفت:
"هدف از حزب تسهیل تحصیل رضوان الله با ایجاد جامعه نمونه اسلامی از طریق یک تشکل اسلامی است."
و در این بیان همه ابعاد مختلف انگیزه و هدف از تاسیس حزب را می‌‌توان مشاهده کرد که ضمن شرح آن در بحث مرامنامه حزب، در اینجا گوشه‌ای از سخنان مظلوم آیت‌الله دکتر بهشتی را در انگیزه تشکیل حزب می‌آوریم:
"حزب جمهوری اسلامی به خاطر اجرا و تحقق و عینیت بخشیدن به معیارها و ارزش‌های اسلامی به وجود آمده است."
"انگیزه ما بر تاسیس یک حزب اسلامی احساس ضرورت اجتماعی و تاریخی است که داشتیم."
"حوادث که پیش می آید بر ما مسلط می شود اگر آدم بی برنامه باشد، اگر نیروها بدون تشکل باشند، اگر برنامه‌ریزی نباشد و رهبری مناسب نباشد.
"ما باید نیروهایمان متشکل باشد، ما باید سازمان‌دهی داشته باشیم.
"با سازمان‌دهی است که می‌شود بهتر رهبری کرد. ما یک مقام رهبری در کل جامعه داریم ولایت فقیه است که در قانون اساسی هم آمده است.
"تشکل انحصارطلب و انحصار اندیش از جانب هر فرد و هر گروه و هر جمع باشد شیطانی از آب درمی‌آید.
"تشکل الهی آن است که نیروهای مؤمن به خدا، نیروهای مؤمن به ارزش‌های عالی و الهی و انسانی بگویند ما متشکل می‌شویم تا در حد توانمان از این ارزش‌ها دفاع کنیم و صاحبان این ارزش‌ها در نظر ما محترم و معتبرند هرجا که باشند خواه داخل تشکیلات ما باشند، خواه خارج تشکیلات ما، این می‌شود تشکل الهی.
"بی‌حرکتی مرگ است، حرکت باید داشت اما از مجرای صحیح آن، ما برای همین منظور دست به تشکیل یک حزب اسلامی زدیم.
"حزب برای انقلاب است نه انقلاب برای حزب.
"حزب جمهوری اسلامی در این مدت هر کاری کرده، عیان است چیز پنهانی ندارد خوب یا بد، هیچوقت هم اگر خدمتی کرده بابت خدمتش طلبکار پست و مقام نباید باشد.
"مشی سیاسی حزب، اسلام است و هدف از آن ایجاد جامعه‌ای است که در آن ارتباط میان انسان‌ها، آزادانه و به‌دور از هرگونه دشمنی و یا تکبر و