(آیه 1 و 2 و 5 سوره تکویر) میگوید: «إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ وَ إِذَا النُّجُومُ انْکَدَرَتْ وَ إِذَا الْجِبَالُ سُیِّرَتْ وَ إِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ وَ إِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ».
معنایش این است یعنی شب قیامت شروع میشود، آفتاب تیره میشود و تمام ستارگان بینور میشود و سوره الزمر شماره 67 «وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمينِهِ» تمام آسمانها را پروردگار در قبضه قدرتش میپیچد و در گوشهای از عرش و یا کرسی طردش میکند و عالم ظلمانی میشود و شب قیامت شروع میشود تا آنگاه که روز قیامت شروع شود (سوره الزمر= شماره 68) «وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها»، زمین با نور پروردگار روشن بشود . «وَ وَضَعَ الکِتابُ وَجیءَ بِالنَّبِیینَ) که آن روز، روز قیامت است.
پس دنیا به یک معنی از ابتدای خلق ثوابت سیار تا آن روزی که به دنبال آن شب قیامت شروع بشود این یک معنی از دنیاست که این دنیا به این معنی مطلق است، یک معنی دیگری دارد دنیا به آن معنی دنیای نسبی است و آن عبارت است از مدتی که یک انسان به دنیا میآید از حین انعقاد نطفه یک بشر و یا تولد یک بشر تا آنجایی که این بشر از دنیا برود، این مدت طولانی ده سال و 20 سال و 30 سال و پنجاه سال و صدسال دنیای نسبی فرداست، دنیای نسبی این آدم است، این هم یک رقم دنیاست؛ یعنی عمر یک انسانِ دنیای شما عمر شماست، از اول وجودتان تا مرگتان دنیای زِید عبارت است از حین موجود شدن زید تا وقتی که زید بمیرد؛ این معنی دنیای فرداست و دنیای نسبی.
اگر بگویم ذَمی که در آیات است و نکوهش مربوط به آن دنیایِ افلاکی بزرگ است این معنی ندارد که مورد ذم واقع بشود و خدا خودش ایجاد کرده است و نکوهش از آن نمیکند و اگر بگوییم دنیا عبارت است از