بسم الله الرحمن الرحیم
انسان دارای یک بعد جسمی و سه بعد روحی است. سخن فعلا در بعد جسمی انسان نیست. او از نظر بعد جسمی نیز متحرک و قابل تکامل است ولی از نظر معنوی دارای سه بعد متحرک قابل ترقی و تعالی و تکامل است.
1- بعد فکری و اندیشه: انسان از نظر اندیشه و فکر متحرکی است عجیب و می تواند تا بی نهایت را بپیماید.
2- بعد روانی و روحی.
3- بعد افعالی.
پس هر انسانی از نظر ابعاد سه گانه معنوی قابل حرکت و تکامل است. ما در روایات و برنامه های اسلامی و مجموع قوانین شرعی که می نگریم چنین می یابیم که همه آنها سه قسمت است، یک قسمت درباره بعد اول قسمت دیگر درباره بعد دوم و قسمت دیگر درباره بعد سوم انسان است.
عده زیادی از آیات و روایات انسان را متوجه بعد اول می کند و او را متنبه می کند که ای انسان تو اندیشه و فکر داری، تو خرد داری، تو عقل داری، تو مابه الامتیاز بین انسان و حیوان داری، تو موجود قابل تکاملی هستی تو می توانی راه بپیمایی و اندیشه ات آنقدر قوی و متعالی شود که از فرشتگان بگذری.
این بخش از روایات ما را متوجه می کند و پس از توجه هدایت و راهنمایی مان می کند. انَّ فی خَلقِ السّماوات والاَرضِ و اختلافِ اللَّیلَ و النّهار لَایات لِاولیِ الاَباب الّذینَ یذکرون الله قیاما و قعوداً و علی جُنوبِهم وَ یَتَفَکّرون فی خَلقِ السّماواتِ وَ الاَرض (آل عمران، آیه 190).