مردم، آسمان و زمین، همه برای کسانی که مغز و فکر و شعور دارند نشانه ها هستند که او را به طرف الله سوق می دهد و هدایت می کنند. افلا تعقلون، چرا تعقل نمی کنید؟! این قسمت که بخش عمده آیات و روایات را تشکیل می دهد ما را متوجه حرکت می کند و راهنمایی می نماید و فکر و اندیشه را تعالی و تکامل می بخشد و می گوید: یا ایّهَا الانسانُ انّکَ کادِحٌ اِلی ربِکَ کَدحا، ای انسان تو در حرکتی و داری سیر می کنی، ای قافله بشری تو داری راه می روی، کجا می روی؟ انبیا به ما نشان می دهند: انّک کادح الی ربک کدحا تو داری به سوی الله می روی تا آنجا که می فرماید: فَمُلاقیهِ، به او خواهی رسید، آیا زادی و توشه ای در این سفرت فراهم کرده ای یا نه؟
بنابراین این بخش از روایات ما را هدایت می کند و برای همه اندیشه را روشن می کند، باورهای صحیح و غیر صحیح را برای ما بیان می کند. می گوید این باور، باور انسانی است و صحیح است، این اعتقاد، اعتقاد غیر انسانی است و نادرست. این روایات برای ما یکایک باورها را روشن می کند، پس ما باید از این بخش ادله و روایات اندیشه خود را درست راه بدهیم و برویم آنجا که باید اندیشه برود.
بخش دوم از آیات و روایات برای این است که ما را متوجه اوصاف روح و روان کند. ای انسان تو دارای صفات رذیله ای، تو دارای صفات حسنه ای، باید به خود متوجه بشوی، باید خودت را بشناسی باید برگردی و در کتاب نفس مطالعه کنی. این بخش است که پیامبران آمده اند که ما را متوجه آن کنند، انسان را متوجه صفات روحی او کنند و صفات حسنه او را روشن کنند، صفات رذیله او را بیاموزند و به انسان انسانیت بدهند، او را خلیفه الله کنند.
پیامبر گرامی می فرماید: بُعِثتُ لاُتمّمَ مَکارِمَ الاَخلاق، من برای آن برانگیخته شدم که در جوامع بشری اخلاق گرامی را بیان و ایجاد کنم و مردم را در مرحله اخلاق تکامل بخشم. چه جمله عجیبی