با این حرف‌ها از بین نمی‌رود. یا نهضت هایی بر علیه مذهب شده ولی هیچ‌یک راه به‌جایی نبرده اند چون مذهب هم فطری انسان‌ است. پس هر چیز کهنه بد نیست و هرچه متعلق به گذشته باشد قابل سرزنش و شماتت نیست.
 ما در تمام مباحث علمی و فلسفی اصول ثابت داریم و اصول متغیره. من چند نمونه ذکر می کنم. مثلاً در باب علم آنچه مسلم است و ثابت، این است که علم خوب است و باید آن را آموخت، در این هیچ‌کس حرفی ندارد اما اصول متغیر آن که در هر زمان فرق می‌کند طرق و روش‌های آموختن آن است. یا در مباحث فلسفی، اصل باطل بودن دور و تسلسل ثابت و لایتغیر است اما روش اثبات آن از عصر ارسطو تاکنون متفاوت و متغیر بوده است. در اصل موضوع هم فرقی نکرده است.
 در مسائل اجتماعی خوردن غذا برای انسان اصل است و تا انسان هست باید غذا بخورد، این اصل ثابت است. اما نوع غذا و روش تغذیه آن در هر عصری متغیر بوده و در آینده هم با صورت فعلی فرق خواهد داشت.
 بدون شک در اسلام نیز اصولی ثابت و لایتغیر هستند و فروع به مقتضای زمان فرق می‌کند (و البته نیاز به توضیح بیشتری دارد) مثلاً حج بر هر مسلمان دارای استطاعت واجب است و این برای همیشه ثابت خواهد بود اما نحوه انجام آن در هر زمان متغیر است.
 در فقه اسلامی قانونی وجود دارد به نام سبق و رمایه؛ توضیح: قرآن می‌گوید: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه» یعنی تا حد امکان در برابر دشمن خود را تجهیز کنید. بر طبق این

نظر خود را ارسال کنید