و فرشته خداوند آن را جلوی چشم پیغمبر گرفت و گفت: بخوان اِقرَاء ولی در دو آیه ای که از سوره شعراء خوانده شد می گوید فرشته الهی آیات قرآن را بر قلب تو فرود آورده. آیا اینکه می گوید فرشته بر قلب تو فرود آورد چیزی غیر از آن دیده ها و شنیده ها است؟ ممکن است این طور باشد به هر حال گفتیم پیغمبر پیام هایی را دریافت می کند که دیگران درک نمی یابند.
انسان با ضمیر خودش پیام خیر و شر را از خداوند دریافت می کند و پیغمبر آنچه را که دیگران در نمی یابند دریافت می کند و از این راه بر حقایق و واقعیت هایی از جهان آگاه می گردد که دیگران از آن بی خبرند. هیچ کدام از ما از جبرئیل به عنوان یک واقعیت خبر نداریم مگر از طریق پیغمبر "آمَنَ الرَسُولُ بِما اَنزِلَ اِلَیهِ مِن رَبِه وَ اَلمُومِنُونَ کُلُ آمَنَ بِاللهِ وَ مَلائِکَتِه وَ کُتُبِه وَ رُسُلِه" (سوره بقره، آیه 285)
پیغمبر خودش فرشته را می بیند و پیام ها را دریافت می کند و مومنان از طریق پیغمبر بر این واقعیت ها آگاه می شوند. بدین ترتیب پیامبران بر واقعیت‌هایی از جهان آگاه می شوند که دیگران از آن ها بی خبرند و ما به این وحی می گوییم.
[تطور و تغییر جهان مادی]
ما تا اینجا کلیت هایی را درباره راه های شناخت گفتیم که با جهان شناسی ارتباط دارد و بلافاصله به دنبال آن، مسئله جهان مادی را مطرح کردیم و اینکه اعتقاد ما به این چهارگونه شناخت هیچ منافاتی با اعتقاد به تطور و تغییر و دگرگونی عالم ماده و اینکه این عالم ماده یک "شدن" مستمر است ندارد.
توجیه منطقی آوردن این مطلب در پی شناخت این است که معلوم شود ما که به این چهار نوع شناخت معتقد هستیم در عین حال جهان ماده را یک "شدن مستمر" می دانیم و دیگران این همه "شدن" را به رخ ما نکشند. ما پیش از آن ها شدن را درک و باور کرده ایم و پیش از آن ها نسبت به شدن آگاهی داریم. این ارتباط