دارند که بتوانند دریافت هایی از این قبیل را به دست آورند. ما اجمالاً فهمیدیم که یکی از راه های ادراکات ما الهام و اشراق است. درک خوبی و بدی درکی نیست که انسان با مقدمه چینی و حسابگری به آن رسیده باشد، با الهام الهی به آن رسیده است. کسانی هستند که حتی ادراکاتی از عالم عین و واقعیت در رابطه با همین مجرای الهام و اشراق دارند. قرآن می گوید ما به مادر موسی وحی کردیم، چیزهایی به او گفتیم. گفتیم فرزندت را بگیر و شیر بده و چنین و چنان کن، مادر موسی یک سلسله دستورها و رهنمودها می گیرد از مجرایی مشابه مجرایی که کل انسان ها در رابطه با درک خیر و شر مورد استفاده قرار داده اند.
باز این مطلب هم از آن حرف هایی است که تفصیل خیلی بیشتری می خواهد، ولی می گوییم چنین چیزهایی به خصوص در انسان های پاکدل با ذهن هایی شفاف تر و تیزتر اصالت دارد. در اینجا ذهن شفاف و تیز را با دل پاک پیوند زده که مربوط به همان عقل عملی است. انسان هایی که پاک دلند و ضمیری صاف و زلال دارند می توانند آگاهی های روشن و بی مقدمه ای از جهان به دست آورند. در ذهن و ضمیر آن ها بی مقدمه شعاعی می تابد و در پرتو آن شعاع بر حقیقت یا واقعیتی تازه آگاه می کردند. گاهی بر حقیقت و آنچه حق است ولی هنوز واقعیت نیافته و گاهی بر آنچه واقعیت است، آگاه می گردند. گفته می شود انسان هایی هستند که قادرند ضمیر شما را بخوانند و از نیت های شما باخبر شوند یا کسانی می توانند با شیوه هایی غیر از شیوه های معمولی به شما بگویند در خانه هایتان چه چیز دارید. قرآن البته از قول یک پیامبر می گوید که روزی به شما خبر می دهم که در خانه هایتان چه چیز ذخیره کرده اید. این اشراق یا الهام است.
اشراق یعنی تابیدن؛ هم به معنی روشن شدن است و هم به معنی روشن کردن و در اینجا منظور روشنایی است که از تابش نور معرفت به دست می آید. معرفتی