عمل کردم روز به روز راه ها و نمونه های جدیدتری از این خدمت به خلق بر رضای خدا را کشف و درک می کنم. اگر فهمیدم ستم پذیری بد است و مبارزه با ستم خوب است و با فریاد "زیر بار ستم نمی کنم زندگی" به میدان رفتم و به آن عمل کردم روز به روز و قدم به قدم که جلو می روم تحقق عینی آن را بیشتر می یابم لذا بسیاری از کسانی که دم از مبارزه با ستم می زنند تقلید می کنند و الا خودشان درک نمی کنند که مبارزه با ستم یعنی چه اما اگر انسان قدم در راه مبارزه با ستم نهاد و جلو رفت هر مقدار که جلو می رود بیشتر و عالی تر معنی نفی ستم را درک می کند.
بنابراین اینکه نوشته اید آیا این با آن ارتباطی دارد یا نه زمینه اصلی حدیث همان عقل خیر و شر شناس است ولی این مطلب که رشد فزاینده آگاهی در رابطه با جریان عمل است صحیح است. این حدیث هم همان را می گوید اما زمینه اصلیش رشد فزاینده آگاهی انسان بر خیر و شر و نیک و بد است. در مورد عمل سازنده و تلاش گرانه انسان در راه حاکمیت خیر و نفی شر و عین رابطه میان رشد فزاینده آگاهی انسان از راه اندیشه و میان ترقی اندیشه او با عمل تجربی در آزمایشگاه و جامعه نیز وجود دارد.
سوال 4- در ادراک به وسیله استدلال و استنتاج بالاخره حس سهیم است و اگر حس نباشد امکان دریافت این گونه ادراکات نیست و آغاز ادراک، دیدن یا دیگر حس ها می باشد، مثال: در قانون جاذبه، دیدن نیوتن، گردش زمین، وضعیت خورشید در فضا، ایام و فصول و دیگر چیزها؟
ج- بله ما این را در بحث روز اول عرض کردیم تا آنجا که ما خبر داریم آگاهی انسان با حس شروع می شود و در توضیح آنچه که اینجا نوشته ایم گفتیم نخستین آگاهی های انسان از جهان از راه حواس به دست می آید. ما در این حدود می پذیریم اما از حس شروع کردن، یک مطلب است و در مرحله حس ماندن