اگر بخواهیم در زندگی مولای متقیان، نکته های برجسته و روشنی پیدا کنیم و علی و حکومت علوی را با آن نکته ها معرفی کنیم به گمان من به دو، سه نقطه اساسی و حساس دست خواهیم یافت و تصور من این است که شخصیت امیرالمومنین به عنوان یک حاکم و خلیفه پیغمبر در همین دو سه نقطه متمرکز و متبلور است. البته شخصیت معنوی و عرفانی علی، آن شخصیتی که همواره با فیض و لطف دائم خدا در ارتباط است فعلاً در این بحث ما مطرح نمی شود بلکه علی را به عنوان یک حاکم اسلامی که در تاریخ اسلام، در برهه ای از زمان بر ملت مسلم حکومت کرده است، در نظر می گیریم و برای اینکه شخصیت و منش واقعی این حاکم را بشناسیم به این دو سه نکته ای که اول به طور مجمل و بعد به تفصیل عرض خواهم کرد، خواهیم رسید.
نکته اول در زندگی امیرالمومنین پایبندی و تعهد قاطع نسبت به اسلام و شریعت اسلامی است. امیرالمومنین که خود شاگرد و پرورده دامان اسلام است. آن روزی که پیغمبر در راس حکومت بود در راه اسلامی که شناخته بود همه گونه فداکاری می کرد، علی (ع) به عنوان یک جوان جنگنده رزمجو هرگز در خانه ننشست تا منتظر حوادث و اتفاقات باشد و بلکه هرجا، هر حادثه‌ای بود هر حمله و مشکلی بود اگر کیان اسلام در معرض خطر بود، اگر جنگ دشوار