نیست که چهره شخصیت تاریخی اسلامی روشن شود، بلکه برای این است که اسلام را از روی علی بشناسیم.
نکته دوم در شخصیت امیرالمومنین به عنوان یک حاکم اسلامی، سازش ناپذیری علی است علی حاضر نبود با کسانی که در خط او و راه او یعنی خط و راه خدا حرکت نمی کنند، برای اینکه مصلحت است و زندگی علی این را نشان می دهد. و در این ناسازگاری علی شاگرد پیغمبر است خود پیغمبر ناسازگارترین انسان هایی بود که در راه یک آرمان مقدس حرکت می کرد. زندگی پیغمبر اسلام سراسر نهی در مقابل خواسته ها، هوس ها، تهدیدها و تحریک ها بود. علی هم «نه» گفت، نمونه ناسازگاری علی، عمل امیرالمومنین در آغاز خلافت اوست. اگر امیرالمومنین در مقابل خواست رهبران و شخصیت های برجسته ای که در میان مردم از اعتبار برخوردار بودند، حاضر می شد کوتاه بیاید، حاضر می شد حرف هایی را که آن ها می خواهند بزند، بزند یقیناً برای علی، این همه ناکامی پیش نمی آمد.
ناسازگاری علی (ع)
اگر علی حاضر می شد با قدرت های متخاصم با اسلام و با حکومت اسلامی، اندکی روی موافق نشان بدهد، یقیناً برای امیرالمومنین این همه دردسر به وجود نمی آمد. فرق علی بن ابیطالب با رقیبانش در همین نکته است. آن ها حاضر