بتوان بدان دست یافت، بلکه از متن جامعه سر برمی‌آورد و باید بدان فعلیت بخشید و تحقق داد. ما هیچ‌گاه میوه یک درخت را خلق نمی‌کنیم بلکه با آماده ساختن شرایط آن را تحقق می‌بخشیم. یعنی برای درخت شرایطی فراهم می‌کنیم که بتواند به بار نشیند و ثمر دهد به همین ترتیب باید برای جامعه شرائطی فراهم کرد. که بتواند آزادی را تحقق بخشد.
بسیاری می‌پندارند با فشار و تحمیل می‌‌توان به آزادی رسید و لذا پس از ساقط کردن دیکتاتور می‌کوشند بدون توجه به ویژگی‌ها و واقعیت‌های موجود در جامعه و بدون در نظر گرفتن ظرفیت و پذیرش جامعه آزادی را بدان گونه که خود می‌خواهند و یا می‌فهمند بر جامعه تحمیل نمایند و این اشتباه چنان‌که گفتیم از اینجا ناشی می‌شود که آزادی را نه به‌‌عنوان یک واقعیت اجتماعی، بلکه به‌‌عنوان یک هدف و آرمان ذهنی تصور می‌کنند. همین اشتباهات بزرگ‌ترین عامل در شکست جنبش‌های آزادی‌خواهانه کشورهای به زیر سلطه استبداد بوده و هست. هیچ چیزی خطرناک‌تر از این نیست که انسان بخواهد براساس ایده‌آل‌های ذهنی خود که هیچ‌گونه رابطه‌ای با واقعیت‌های موجود جامعه ندارد و حتی مخالف و متضاد با آن است، جامعه را به طرف آنچه خود می‌خواهد سوق دهد.
به همان گونه که با فشار و تحمیل نمی‌توان یک درخت را به