صفحه 44 از 44
ویژگی‌ها و خصوصیات آن جامعه بیگانه باشد.
تلاش در جهت تحمیل آن نوع آزادی ای که از جامعه و فرهنگی دیگر سر برون آورده و نتیجه طبیعی رشد خاص آن است به جامعه‌ای دیگر اگر به‌فرض به نابودی هویت و تفرد فرهنگی و درنتیجه حیثیت و استقلال آن جامعه نینجامد، به‌هیچ‌عنوان در جهت رشد آن تاثیر مثبتی نخواهد داشت.
بهترین و مطلوب‌ترین نوع رشد- ترقی و پیشرفت آن رشدی است که طبیعی بوده و نتیجه خلاقیت و شکفتگی خود جامعه باشد و هر عملی که باعث مصنوعی شدن رشد یک جامعه گردد، نه به رشد آن که به انحطاط آن کمک خواهد کرد و آزادی هم از این تعریف کلی بیرون نیست.