انسان پیدا میشود نوعی از خاطرهها و تصورات که در ذهن پیدا میشود. که این خاطرات و تصورات جاذبه و تمایل به سوء را کمکم تحریک میکند. تا وقتی ریشه قویتر و قویتر میشود و به دنبال این تمایل قوی به سوی کار زشت و کار بد کشانده می شود.
اینها نمونه آیاتی است که در آن نفس در قرآن ارائه شده. منتها با رویه شیطانیاش. بیاییم نفس را در تجلیهای ربانی و ملکوتیش در قرآن ببینیم. آن آیه معروفی که به مسئله فطرت انسان میتوان تعبیر و تفسیرش کرد:
«وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَی».
هنگامیکه خداوند از بنی آدم از دودمانشان چنین پیمان گرفت. (کار نداریم به اینکه تفسیر اصلی این آیه چیست) وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ از این مردم در آن عالم، در آن مرحله نطفهای مرحله جنینی، مرحله خلقت اولی، مرحلهای که سرشتشان ساخته میشد مرحلهای که فطرتشان آراسته میشد در آن مرحلهای که فطرت انسانی بایستی شکل بگیرد در آن مرحله وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ از خودشان شهادت گرفت از نفسها گواهی خواست الست بربکم آیا من پروردگار شما نیستم؟ قالوا بلی.
یعنی این نفس طوری سرشته شده که از درون خودش بدون هیچگونه تعلیمی فریاد بلی سر می دهد، یعنی فطرت خداپرستی و خداجویی و خداخواهی در اندرون نفس سرشته است پس نفس انسان خدا آگاه است و خداجو است و خداخواه است.
بنابراین رابطهای است بین نفس و بین الله و بین رب. یعنی ما آنجا نفس