خوبی‌هاست. آن وقت این خوبی‌ها را علی (ع) توضیح می‌دهد.
وقتی سخن می گویند راست سخن می گویند، از دروغ اجتناب دارند. از این‌که به گمان تکیه کنند و مطلبی را شایع کنند اجتناب دارند. از این‌که به پندار و ظن اتکا کنند و حرفی را بگویند اجتناب دارند. راست می‌گویند، حق می گویند.
بعد علی (ع) فرمود ملبسهم الاقتصاد. لباسی که می‌پوشند برمبنای میانه‌روی است، ساده و بی‌پیرایه است. البته ما می‌توانیم بگوییم مشت نمونه خروار است یعنی اینجا وقتی سخن از لباس می‌گوید، طبعاً وسایل زندگی، جای زندگی و مرکب، سایر چیزها، همه را شامل می‌شود، راه رفتن آن‌ها، یا مشی آن‌ها، نوع برخورد آن‌ها با دیگران بر اساس تواضع است.
گاهی کسی با تکبر، با فخرفروشی، و خودنمایی راه می رود و نوع برخوردش با دیگران متکبرانه و خودخواهانه است و دیگران را تحقیر می‌کند و گاهی با تواضع و فروتنی برخورد می‌نماید. البته می‌دانید که مسئله فروتنی غیر از آن حالت تملق‌گویی و ذلت است، در تربیت طاغوتی عده ای عادت کرده بودند در برابر قدرتمندان و دربرابر رؤسایشان تواضع کنند. به ‌صورت تملق و چاپلوسی و کوچکی و خودشان را واقعاً کم می‌دیدند. با این حالت پستی و دنائت آن‌ها را تربیت کرده بودند و از طرف دیگر همین آدمی که در برابر کسی که از او طمعی یا ترسی داشت در برابر رئیس و مافوقش، آن‌طور کوچک بود و چنان تملق می‌گفت و ثناخوان بود که گویی بنده زرخرید اوست.

نظر خود را ارسال کنید