آن‌چنان شفاف است که تمام خاطرات و عملکرد و حاصل عمر 60 – 70 ساله را در خودش ضبط کرده و پذیرا شده در خودش حضور دارد.
روز قیامت روزی است که هر نفس اعمال خودش را در برابر خودش حاضر می‌بیند یعنی عمل با نفس فاصله ندارد نفس تجلی عمل است. بنابراین نفس ازنظر حسابگری و مراقبت و احاطه و حضور و حفظ سراسر عملکرد زندگی موقعیت والایی دارد. کامپیوتر بسیار قوی است که به تمام ابعاد و جلوه‌های خودش می‌تواند ناظر باشد.
به این آیه از دو بعد نگاه می‌کنیم؛ از بعد محاسبه و ضبط و نگه داشتن و هم از بعد تربیت شدن و برآمدن در اثر عمل، یعنی این‌که نفس ما آیینه اعمال ماست. هم به صورتی که بگوییم مانند صحیفه عملی که در او نوشته‌اند و هم این‌که اصلاً نفس با اعمال ما ساخته شده یعنی خود نفس با خصلت‌های ما، با عملکرد ما، با رفتار ما، ساخته شده است و لذا نفس ما عمل ماست نفس ما خصلت‌های اخلاقی ماست و جان ما حاصل تلاش ماست و این‌جان در همین دنیا گاهی آن‌چنان متعالی، با فضیلت، پاک، قوی، مسلط باز ساخته‌شده به دنبال اعمال ریاضت‌ها، فعالیت‌ها، مجاهدت‌های ما.
«وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ لِنَفْسِهِ» (سوره عنکبوت آیه 6)
هر کس مجاهده می کند به نفع نفسش مجاهده می‌کند. یعنی خودش را می‌سازد، جهاد می‌کند، تلاش می‌کند، اما این تلاش به خودش برمی‌گردد، در خودش متبلور می شود خودش را پاک کرده میدان