«كمال اول لجسم طبیعی آلی یصدر منه الافعال، لاعلی و تیره واحده» درخت یك واحد است، سنگ هم یك واحد است، اما فرقش این است كه سنگ یك خاصیت بیشتر ندارد، اما درخت، غیر از آن خواص مشترك اجسام، در عین حال كه یك واحد است، یك خاصیت ذاتی دارد كه افعال مختلف از او صادر می‌شود؛ یعنی تغذی با نمو، با تولید مثل، سه سنخ كار است. پس آن خاصیت ذاتی كه در یك جسم هست و در اثر این خاصیت ذاتی افعال مختلفی از او صادر بشود این را نفس می‌گویند. این معنا در نباتات بطور كلی هست، در نباتات این سه قوه را ذكر كرده‌اند: «غاذیه و منمیه و مولده».
البته اینها اصول كلی است و الا هر كدام از اینها شعبی دارد، مثلا قوه غاذیه باید جذب و دفع كند بعد از آنكه جذب می‌كند تغییر و تحول بدهد تا بصورت اصلی دربیاید كه به آن قوه‌ی مصوره می‌گویند. پس بنابراین جاذبه، دافعه، مصوره، شعبات آن است. اصول قوای نباتات این سه قوه هستند: «غاذیه و منمیه و مولده» كه به قوای مختلفی منشعب می‌شوند.
حیوانات علاوه بر این سه قوه، حس و حركت یعنی قوای ادراكی و قوای شوقی را هم دارا هستند، پس افعالی كه از نفس حیوانی صادر می‌شود كمی وسیع‌تر از نباتات است.

نظر خود را ارسال کنید