كه در اثر آن خاصیت افعال مختلفی از او صادر می‌شود و جمادات او را ندارند. تعبیر و تعریفی كه ما برای نفس می‌كنیم، این تعریف هم شامل نفسی است كه در نباتات هست و هم نفسی كه در حیوانات و هم نفسی كه در انسان است. پس ما دارای سه نفس هستیم به این معنا كه نفس نباتی در نباتات- نفس حیوانی در حیوانات- نفس انسانی در انسان. اما در انسان سه نفس نیست. نفس حیوانی اكمل از نفس نباتی است و به همین جهت كاربردش زیادتر است. نفس انسانی كامل تر از نفس حیوانی است، لذا كاربردش از آن دو زیادتر است.
حقیقت نفس
آیا نفس «جسمانیه الحدوث و جسمانیه البقاء» است؟ یا «روحانیه الحدوث و روحانیه البقاء» است؟ قبل از اینكه این سه مرحله را ذكر كنیم، ببینیم مادیون در این زمینه چه می‌گویند:
مادیون یا باصطلاح ماتریالیست‌ها می‌گویند كه ماوراء عالم ماده (ماده آن چیزی است که ما می بینیم، طول، عرض و عمق دارد و در آن تغییر و تحول وجود دارد) اصلا وجودی نداریم. هستی و واقعیت را مساوی با ماده می‌دانند. این حرفی است كه ماتریالیست ها دارند و اگر كسانی بگویند كه ما یك عالم دیگری داریم، این افراد می‌گویند كه اینها ایده‌آلیست