و همه را مشخص کرده است.
و وجدوا ما عملوا حاضراً.
این جمله مورد استدلال من است: «آنچه که عمل کرده‌اند می‌بینند حاضر است» صحبت از جزایی نیست که مثلاً: چون آن روز شراب خوردی حالا جزایش را می‌بینی، خیر، آدم شراب‌خوار نتیجه مشروب‌خواری را می‌بیند که وجودش را به چه شکل درآورده و انسان دزد، ظالم، استثمارگر و... محصول عمل خودش را مجسم می‌بیند که ما به آن می‌گوییم «تجسم اعمال».
و خداوند به هیچ‌کس ظلم نمی‌کند یعنی آنچه که آن‌جا دارید همان است که خودتان کاشتید.
حال به سوره زلزال توجه بفرمایید:
بسم الله الرحمن الرحیم
اذا زلزلت الارض زلزالها* و اخرجت الارض اثقالها* و قال الانسان مالها* یومئذ تحدث اخبارها* بانّ ربک اوحی لها* یومئذ یصدر الناس اشتاتاً لیروا اعمالهم* فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره* و من یعمل مثقال ذرة شراً یره.(*)
(*پاورقی: هنگامی که زمین به سخت‌ترین زلزله خود به لرزه درآید و بارهای سنگین اسرار درون خویش همه را از دل خود بیرون افکند- در آن روز محشر آدمی گوید زمین را چه پیش آید- آن هنگام زمین مردم را به حوادث خویش آگاه می‌سازد که خدا به او چنین الهام کند- در آن روز (قیامت) مردم از قبرها پراکنده بیرون آیند تا نتیجه اعمال خود را ببینند- و هر کس ذره‌ای کار نیک کرده آن را می‌بیند و هر کس ذره‌ای کار زشت کرده آن را می‌بیند.
این آیه برای استدلال بسیار روشن است وقتی که زمین با آن زلزله عظیم مواجه شود و هرچه درون خود دارد بروز دهد انسان تعجب می‌کند که زمین را چه شده است که این‌طور خودنمایی می‌کند؟ زمین امروز حرف می‌زند و اخبارش را می‌گوید و واقعیت ها رو می شود چون خداوند به او دستور داده است. آن روز مردم از قبرها بیرون می آیند تا نتیجه اعمال خود را ببینند و صورت‌های مختلف در