**صفحه=99@
ب- حالت روح
در دنیا روح در برخورد با ماده یا با مقتضیات شهوانی**زیرنویس=ما گفتیم که انسان دو جنبه دارد یکی جنبه ملکوتی و الهی که نفخه روح الهی است و دیگری جنبه ناسوتی و خاکی که مقتضیات مادیت انسان است.@ دو حالت دارد: یا حالت انفعالی یا حالت استیلائی**زیرنویس=مخصوصاً بوعلی سینا روی این مطلب تکیه می کند و علمای بعد از ایشان هم پذیرفته اند.@
یعنی در این برخورد یا روح حالت انفعالی دارد و تحت تأثیر آثار ماده قرار می گیرد (یعنی تسلیم می شود که بوعلی سینا به آن می گوید حالت اذعانی) مثل انسان های عیاش و شهوتران، یا روح حالت فعالی و استیلائی دارد که مقتضیات شهوانی را کنترل می کند و بر ماده مسلط می شود مثل انسان های شریف و سالم که روحشان بر جسمشان تسلط دارد و ذلیل و عبد خواسته های نفسانی نیستند بلکه بر آنها مسلطند و ضمن این که از شهوات نفسانی بهره می برند آنها را در خدمت حرکت روحانی خودشان قرار می دهند**زیرنویس=تمایلاتی که انسان به غذا، جنس مخالف، جمع امکانات و چیزهای دیگر دارد، این تمایلات را انسان مؤمن طوری استخدام می کند که در خدمت روح درمی آید و به جای تخریب برای انسان سازندگی دارد.@
اما روح در آخرت فعال محض است یعنی فقط حالت استیلائی دارد و انسان مطلقاً تابع مقتضیات شهوانی و امیال نیست بلکه روح، حاکم مطلق است (در محدوده وجود انسان و عوالم مربوط به آن).
از موقعی که وارد مراحل اولیه زندگانی انسانی شده ایم یک «بعد جاویدان» و ابدی برای خودمان کسب کرده ایم که روز به روز تا پایان این دنیا رشد می کند (در برزخ هم تا حدودی این رشد ادامه دارد) تا روز قیامت که می رسد، اولین مرحله بهره گیری و نمود همه چیزهایی که اینجا جمع بندی شده شروع می شود.
یوم تبلی السرائر.
«یعنی روزی که اسرار باطن شخص آشکار شود.»
و سریره انسان که در دنیا نتوانسته جلوه کند نمود پیدا