**صفحه=21@
پاسخ به سئوالات
سئوال 1- چرا در قرآن برای اثبات معاد بیشتر روی جنبه ثبوتی معاد تکیه شده و کمتر از دلائل عقلی برای اثبات جهان آخرت اثری می بینیم؟
جواب: جنبه های اثباتی هم هست و آن را در استدلال های معاد توضیح خواهیم داد. در زمان نزول قرآن چون تعداد زیادی از مراجعین می گفتند که «هیچ کس قدرت ندارد که مرده را در روز قیامت دوباره زنده کند» آیات زیادی در جواب آنها آمده است. لذا در این آیات، معاد را ثابت شده تلقی کرده است.
سئوال 2- در قسمت معاد خواندیم «انسان در پرتو بعد الهی اش با مرگ نابود نمی شود» آیا منظور از این جمله بیان اعتقاد به معاد روحانی نیست؟
جواب: گرچه پس از مرگ جسم انسان خاک می شود و حتی ممکن است در چرخش طبیعت به مواد دیگری تبدیل شود و گرچه در عالم برزخ فقط آن بعد الهی است (نفس و روح انسان) که از بین نخواهد رفت و به حیات و تکامل خود ادامه می دهد و انسان را بقاء می بخشد، لیکن در روز قیامت روح به جسم ملحق خواهد شد**زیرنویس=چگونگی آن را در بحث عالم آخرت خواهیم گفت.@ و روح تنها نیست.
سئوال 3- شما فرمودید در قیامت همه موجودات حاضر خواهند شد آیا موجوداتی که دارای حیات هستند ولی روح ندارند نیز منظور هست؟
جواب: اولا هر موجودی که حیات داشته باشد حتماً روح هم دارد ولی بعضی از موجودات، نفخه بسیار ضعیفی از حیات و روح را دارند و بعضی دیگر حیات پیچیده تری دارند و تجرد روح در آنها قوی تر است. ثانیاً در جواب شما باید گفت دقیقاً روشن نیست