**صفحه=89@
ماده (نوع تجسم مادی که مثلاً انسان در خواب می بیند و دارای هر نوع فعالیتی می باشد.) البته این نظر را بعضی قبول ندارند.
روایتی از کتاب محاسن
قال الصادق: ذکر الارواح ارواح المؤمنین. فقال یلتقون. قلت یلتقون؟ قال نعم یتسائلون و یتعارفون، حتی اذا رایته قلت فلان**زیرنویس=این روایت در بحارالانوار جلد 6 صفحه 224 نیز آمده است.@
امام فرمودند: «ارواح در برزخ با یکدیگر ملاقات می کنند، سئوال کردند آیا واقعاً همدیگر را می بینند؟ فرمود بله می بینند و از همدیگر خبر می پرسند و سئوال می کنند و همدیگر را آشنائی می دهند آنچنان آشنا می شوند که در آنجا می گویند: این شخص فلانی است.»
روایتی از کتاب کافی
قال الصادق علیه السلام ان المؤمن لیزور اهله فیری ما یحب و یسترعنه ما یکره و ان الکافر لیزور اهله فیری ما یکره و یسترعنه ما یحب، قال: و منهم من یزور کل جمعة و منهم من یزور علی قدر عمله.
«روح مؤمن از عالم برزخ می آید و اهل خودش را زیارت می کند و می نگرد آن چیزی را که دوست دارد و پوشیده می گردد بر او آنچه حزن آور است. کافر هم خانواده و اهلش را زیارت می کند و می نگرد آن چیزهایی را که برای او کراهت دارد و پوشیده می شود بر او چیزهایی که دوست دارد بعضی از ارواح هر جمعه به زیارت اهلشان می آیند و برخی دیگر به اندازه ای که عملشان ایجاب می کند و امکان می دهد به زیارت اهلشان می آیند.»
- نتیجه: از این روایت نیز روشن می شود که ما در برزخ با دنیا رابطه داریم و ادراک می کنیم که البته بستگی به نوع رفتار و گفتار و افکارمان دارد.
روایتی دیگر از کتاب کافی
قال الصادق علیه السلام ان الارواح فی صفة الاجساد فی شجر من الجنة، تعارف و تسائل، فاذا قدمت الروح علی الارواح، تقول دعوها، فانها قد اقبلت من هول عظیم.
«ارواح در برزخ به شکل جسدهایی که دارند و با همان