بسماللهالرحمنالرحیم
«معاد به یک معنی ادامه این زندگی است اما در خط و جهتی مشخص که در دنیا انتخاب کرده ایم عکسالعملی است در برابر عمل و بازتابی است از تلاش این جهانی ما.»
اینکه گفته شده «به یک معنی» بدین خاطر است که اگرچه آخرت، محصول این زندگی و راهی است که انسان در دنیا انتخاب کرده است ولی به هر حال زندگی جدیدی است و تفاوتهایی با دنیا دارد که ذکر خواهیم کرد. منظور از «انتخاب کردهایم» اعمالی است که بنا بر اراده و میل و تصمیم خودمان انجام میدهیم و همین اعمال نیز برای ما انسانها سرنوشتساز میباشند. ما مسئول اعمال ارادیمان هستیم و نه اعمال و کارهایی که بدون اراده ما انجام شده است.
جملات «عکسالعملی است در برابر عمل» یا «بازتابی است» همان توضیح نظرات مختلفی است که در زمینه جزای عمل وجود دارد.
د- گستردگی و عدم محدودیت
«البته با فزایندگی بیشتر و در حوزهای بس بازتر و گستردهتر از این جهان با مفهومی متناسب از زمان.»
یکی از تفاوتهای اساسی و مهم دنیا و جهان آخرت، این است که آنجا به مراتب وسیعتر، بازتر و گستردهتر از زندگی دنیوی