که انعکاسهای خوبی نیز دارد.
سوال 6- اگر کسانی کارهای خوبی انجام دادند آیا کارهای بد آنها کار خوب آنها را از بین میبرد یا خیر؟
جواب- دو مطلب در قرآن آمده است یکی «تکفیر سیئات» یعنی گناهانی هستند (کوچک) با کارهای خوب محو میشوند.
و دیگری «حبط عمل» یعنی انسان کارهای خوبی کرده ولی یک کار بد بسیار بزرگ همه اینها را از بین میبرد. مانند: شرک و کفر که از عواملی هستند که اعمال خیر انسان را باطل میکنند.
سوال 7- آیا اعمال به همین شکل دنیا مجسم میشود و چون انسان نفس عمل را میبیند و خود رشد کافی یافته رنج روانی میبرد یا افعال انسان در ماهیت دیگر تجسم می یابد یعنی عمل صالح به شکل درخت و عمل طالح به شکل آتش؟
جواب- ما از مسائل آخرت خیلی کم میدانیم و آنچه امروز به ما گفتهاند با مقیاسهایی است که ما بتوانیم بفهمیم، دریچه شناخت ما به آخرت قرآن و احادیث است. روایاتی داریم که شما وقتی اللهاکبر میگویید یک درخت برایتان در بهشت نصب میکنند و همین طور لاالهالاالله و بقیه اذکار. روایاتی داریم که انسان هر آیه از قرآن که حفظ می کند یک طبقه در بهشت برای او ساخته می شود. پیغمبر (ص) شب معراج دیدند یک عده ملائکه دارند درخت میکارند که ناگهان ایستادند، پیامبر پرسیدند چرا بیکار ایستادید؟ گفتند امت تو وقتی عمل نیکی انجام میدهند ما اینجا برایشان درخت میکاریم و وقتی که از عمل میایستند ما هم کاری نداریم انجام بدهیم. از این نوع روایت بسیار است که آنچه را که در بهشت هست نشان می دهند مثل: آب، درخت، مرغ، حور و غیره.
اینها چیزهایی هستند که بعضی از اعمال ما چنان انعکاساتی دارند که فعلاً به آن شکل معرفی شدند. انشاءالله در جلسه بعدی مقدار بیشتری از خصوصیات عالم آخرت را توضیح می دهیم.
سوال 9- اشخاصی که شهید می شوند آیا به عالم برزخ می روند یا بعد از شهادت به بهشت میروند توضیح دهید؟
جواب- احتمالاً به بهشت جاودان نمیروند بلکه به بهشت