بنابراین در اینجا قاعدهی ثبات مالکیت و اصل حفظ سلطهی انسان بر اموال خود بر این موضوع اثر گذاشته است.
نکتهی دیگری که در مسائل تولیدی از فقها استنباط میشود این است که عامل یعنی کسی که کار خود را عرضه میکند، خسارت نمیبیند. ممکن است سودی عاید او نشود ولی اجبار به پرداخت ضرر زیان احتمالی نخواهد داشت. مثلاً در مضاربه شما پول خود را به کسی میدهید که با آن کار کند و آن شخص تمام شرایط مضاربه را عمل میکند، یعنی با دلسوزی و امانت؛ درست مثل این که این پول مال خودش است؛ کار میکند و خرج خود را نیز برمیدارد. در آخر دیده میشود که مبلغی نیز از اصل سرمایه کم شده است و ضرر کردهاید. در این حالت هیچ ضرر و خسارتی متوجه عامل (صاحب کار) نیست و شما نی توانید مقداری از ضرر را از او مطالبه کنید و حتی اگر در قرار داد چنین مسئله ای پیش بینی و قید گرد، مضاربه به باطل میباشد.
نقش خطر کردن در سود سرمایه
یکی دو مسئله در این مورد وجود دارد که بین فقها در مور آن اختلاف است. یکی از این نکات نقش مخاطره در تحلیل درآمد و سود میباشد. آیا تن به خطر دادن و ریسک کردن میتواند منشأ درآمد و سود باشد یا خیر؟
یعنی یکی از ادلهی مشروع کسب سود در معاملات و مثلاً همین مضاربه که ذکر شد میتواند این باشد که انسان پول و سرمایهی خود را در معرض ضرر و یا نابودی قرار میدهد یا خیر؟ در جزوهی مواضع این نکته ذکر شده و ریسک کردن و تن به خطر دادن را منشأ استحقاق انسان برای به دست آوردن سود سرمایه به حساب آورده است ولی بعضی از علما این