خداوند به او آمد پذیرفت و دست از ربا برداشت، گذشتهی او را میبخشیم. حال بخشش گذشتهها به چه صورت است؟ آیا رباهایی که خورده بود دیگر نباید پس بدهد؟
احتمالاً در زمان پیامبر نسبت به گذشته چنین شده است. ولی برخی گفتهاند که منظور از «ما سَلَفَ» یعنی رباهایی که پیش از اسلام آوردن و قبل از منجز شدن اجرای حکم خورده بوده میباشد. «وامرُهُ اِلَی اللهِ» خودش با خداوند حساب خود را تصفیه خواهد کرد و خداست که با او هرچه خواهد کرد. یعنی وقتی دستور و حکم خدا را دانست عمل میکند. «فَاولئکَ اَصحابُ النّار همُ فیها خالِدونَ» اینان اهل جهنم و در آتش آن، خالدند.
اکثر گناهانی که ما در زندگی مرتکب میشویم، کیفرش خلود در جهنم نیست، زیرا یا گناه صغیره هستند که با کارهای خوب انسان و بعضی عبادات جبران میشوند «اِن تَجتِنوا کَبائرَ ما تُنهونَ عَنهُ نُکفّر عَنکُم سَیئاتکُم» سوره نساء آیه 31 و یا گناه کبیره هستند که در قرآن در مورد آن ها وعدهی عذاب داده شده ولی عذاب این دسته از گناهان محدود بوده و بالاخره مورد عفو قرار میگیرند.
اما قرآن در مورد کفار عذاب و آتش جاودان وعده داده است و هم چنین در مورد چند دستهی دیگر که جزو کفار نیستند. مثلاً کسی که ولایت کفار و دشمنان خدا را به گردن میگیرد و یا کسی که مؤمنی را به عمد به قتل میرساند و همچنین ربا خواری از گناهانی هستند که در مورد آن ها وعدهی عذاب جاودان داده شده است. از اینجا معلوم میشود که رباخوار پیش خداوند خیلی مغبوض است، زیرا رباخواری بنیان جوامع بشری را دگرگون میسازد و همان گونه که گفتیم یک قشر سرمایه دار با