در دنباله این مطلب به اینجا میرسیم که برخورد اسلام در مورد استفاده از کار انباشته انسان به صورت پول چگونه است و آیا میتوان آن را به صورت قرض در اختیار شخصی نهاد و توقع سود شخصی را داشت؟ پس از نظری به این مواضع دنبالهی بحث و پاسخ به سئوال فوق الذکر را به جلسهاینده موکول میکنیم:
«طبق موازین اسلامی سرمایه در هر سه شکل خود تا حدودی میتواند سوددهی داشته باشد. در شکل ابزار تولید به صورت اجاره دادن آن به کسی که میتواند با آن کار و تولید کند. در شکل مستغلاتی به صورت اجاره دادن آن به کسی که بخواهد از آن استفاده کند و در شکل سرمایهی بازرگانی به صورت مضاربه، با رعایت دقیق موازین مضاربه. مضاربه این است که کسی سرمایهی نقدی خود را به کسی دیگر دهد تا آن را در خرید و فروش به کار اندازد و سودی که به دست میآید عادلانه میان آن دو تقسیم شود. ولی در این قرارداد باید اولاً همهی هزینهها، حتی مخارج جاری صاحب نیروی کار، از اصل برداشته شود، ثانیاً اگر زیانی پیش آید صرفاً بر عهده صاحب سرمایه باشد و اگر صاحب سرمایه شرط کند که همه یا بخشی از زیان احتمالی یا هزینههای جاری بر عهدهی صاحب نیروی کار باشد، مضاربه باطل است.
به این ترتیب سود دهی سرمایه در سرمایهی تولیدی به جهت نقش آن در بالا رفتن میزان تولید و در سرمایهی مستغلاتی به خاطر عرضهی مستمر بهرهوری است، و در شکل بازرگانی