جلسه ششم
بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به اینکه این آخرین جلسه است ما بقیۀ بحث را به طور فشرده مطرح می کنیم که اگر مختصر بقیۀ بحث مطرح بشود بهتر از آن است که ناقص مطرح بشود.
رسیدیم به این بحث که حرکت تاریخ را در درون خود انسان ها ریشه یابی کردیم و گفتیم که این انسان است که با آن خصلت ها و گرایش هایی که دارد مسیر تاریخ را عوض می کند و مرتبط کردیم این بحث تاریخ را با بحث دربارۀ انسان؛ حالا دو بحث اساسی است که باقی مانده و این دو بحث یکی مسئلۀ وحی و نبوت است و یکی مسئلۀ معاد، البته در سایه بحث دربارۀ نبوت به بحث امامت هم اشاره ای می کنیم و در حاشیۀ بحث دربارۀ معاد به بحث عدل هم اشاره ای می شود، بنابراین ما یک مجموعۀ بحثی لازم داریم امروز، که این مجموعۀ بحث در واقع به این چهار جهت بتواند اشاره بکند، بحث نبوت را مرتبط می کنیم با بحث تاریخ.
گفتیم که حرکت انسان هاست که مسیر تاریخ را عوض می کند و در دل تاریخ انسان هایی هستند برگزیده و مبعوث از طرف خدا و این ها انسان هایی هستند که از نظر خصلت های انسانی و جنبه های طبیعی و غریزی و تکوینی و فطری، مثل انسان های معمولی اما شایستگی هایی از نظر معنوی و روحی دارند که آنها مبعوث شده اند، یعنی برانگیخته شده اند از طرف خدا برای راهنمایی مردم. اینجا سه جهت هست که در بحث رسالت و وحی بایستی به آن اشاره بشود؛
یکی آن زمینۀ مساعدی است که در شخص پیغمبر وجود دارد، آیه ای است در قرآن که می فرماید «اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ» (124/6) خدا بهتر خبر دارد که رسالت خودش را کجا قرار بدهد؛ یعنی این