دو حرف اساسی دارد (أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ) خدا را پرستش کنید (وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ) و از طاغوت بپرهیزید. درافتادن با طاغوت و تسلیم در برابر الله اینجا توحید است و فضیلت است و عشق و شور و صفا و کمال و حرکت و علم و فیض و قدرت و هرچه که بخواهید این الله است. و تسلیم در برابر حق و حرکت به سوی ذات پاک لایتناهی الله.
برمی گردیم به بحث توحیدی که قبلا گفتیم، وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ یعنی مبارزۀ با هرگونه ظلم، زور، اجحاف، تبعیض، طغیان، سرپیچی، فساد و همۀ چیزها، پیغمبران می آیند تا این دو جریان را در جامعه به وجود بیاورند این جریان مثبت، و این جریان منفی، لاالله اله الله این «لا» و این «لا» این سرکوب کردن و در هم ریختن و این تأسیس کردن و ایجاد کردن یعنی جامعه و نظاماتی را که طاغوت بر آنها حاکم بوده یک نظام خاصی بوده که ظلم و استکبار و استعباد و اختلاف و تبعیض و دروغ و دورویی و نفاق و حیله و فریب بر آن حاکم بوده این نظام را اجتنبوا ازش بپرهیزید.
در حد یک دستور است که این را درهم بکوبید تا حکومت الله مستقر شود و لذا آمدن حضرت ابراهیم دقیقا مسیر تاریخ را عوض می کند یعنی از طرفی با شرک در می افتد، با بت در می افتد، با ستاره پرستی در می افتد با هر نوع انحراف فطری و فکری در می افتد و از طرفی با نمرود یعنی حاکمیت طاغوت مجسم در می افتد و نظام اجتماعی را به سمت توحید می برد در داستان موسی می بینیم که علیرغم استکبار [و] استعلال فرعون إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ (83/10) در برابر استعلال و استکبار فرعون مبارزه اش را شروع می کند، بالاخره فرعون و نظام فرعونی را محکوم می کند و در هم می کوبد و مستضعفین را یعنی ملتی که زیر بار ظلم بودند حاکم می کند و می آورد بالا.
قدرت را به دست مستضعفین می دهد و نظام تاریخ را عوض می کند یعنی اگر آن نظامی را که فرعون روی کار آورده بود پیش می رفت مسیر تاریخ به سوی حاکمیت ظلم و استعمار و فساد و این طور چیزها بود ولی مسیر تاریخ با حرکت موسی عوض می شود و جامعه لااقل در یک مدتی در مسیر توحید قرار می گیرد و حاکمیت مستضعف و لااقل یک سلسله ارزش ها و فضیلت ها و پیام ها در بطن تمدن انسان ها وارد می کند و مسیر فکرها و اندیشه ها و تاریخ و حقوق و