تکامل قائل باشند و نمی توانند بگویند ماده ثبات دارد و یکجا و ایستاده، چون اگر می گفتند می پرسیدیم که چند میلیارد سال ایستاده بود و دگرگونی نداشت و بعد از مدتی هوس کرد راه بیفتد و شروع کرد به راه رفتن و این جهان درست شد – نه این را هیچکس نمی گوید – می گوید اولین خاصیت ماده دگرگونی است اصلا ماده نمی تواند ثابت باشد و چون ماده دگرگونی دارد و به اصطلاح تغییرپذیر است و نمی تواند ثابت باشد در اینجا آن بحث ها را پیش می آوریم که می گوید یک روزی جهان رو به خاموشی می رود. گفتیم که اگر بنا باشد جهان یک روزی رو به خاموشی و سردی برود یعنی جهان نقطۀ پایان دارد و یک روزی بالاخره جهان می میرد و اگر جهان روز پایان دارد و در عین حال تغییر هم دارد پس باید نقطۀ آغاز داشته باشد برای اینکه اگر ازلی باشد و از دیرباز حرکت خودش را شروع کرده باشد، بایستی دورۀ زندگی اش تمام شده باشد، برای اینکه دورۀ عمرش را هر چقدر زیاد بگیرد توی ازلیت حل می شود، ازلی یعنی شیء بی نهایت یعنی از 100 میلیارد سال و 500 میلیارد و 1000 میلیارد و همۀ این ها بالاتر است آنوقت یک چیزی که تغییر می کند و به طور منظم رو به جلو می رود و بعد از گذراندن یک دوره می رود نشان می دهد که از یک جایی شروع کرده و اگر بخواهد از ازل شروع کرده باشد بایستی خیلی قبل از این مرده باشد برای اینکه دوره دارد و شما که برای ماده تغییر قائل هستید، تغییر منظم، تغییر تکاملی قائلید، مثل بذری که این بذر نمی تواند بماند، باید راه بیفتد و راه که افتاد – بالاخره یک بذر، بذر نهالی است که 6 ماه دورۀ عمرش است و یک بذر هم بذر درختی که 1000 سال عمرش است. اگر چنانچه شما برای این درخت قائل به تکامل و حرکت هستید و باور دارید که یک روزی می میرد پس یک روزی هم باید شروع کرده باشد اگر بخواهید بگویید که پایانش معلوم است و تا چند سال دیگر می میرد ولی ابتدایش از همیشه، از 100 میلیون سال قبل شروع شده از ازل شروع شده، درست نیست و خیلی ساده می توان پی برد که یک چیز در حال تغییر متکاملی که منتهی به مرگ می شود نقطۀ آغاز هم دارد و اگر بخواهد از ازل شروع کرده باشد مرگش بایستی خیلی قبل از این رسیده باشد.
سؤال: نقطۀ پایانی که شما می فرمائید چگونه ثابت شده، چون اگر اصل